Tasarrufun iptali davası borçlunun alacaklıdan mal kaçırmak amacıyla yapmış olduğu hukuki işlemlerin iptal edilmesi için açılan davalardır. Diğer bir değişle borçlunun hacizden kurtulmak amacıyla kendi mallarını üçüncü kişilere kötü niyetli olarak devretmesi nedeniyle bu devirden doğan üçüncü kişinin söz konusu mal üzerindeki kullanım hakkını kısıtlamak üzere açılan davalar şeklinde özetlenebilir.
Tasarrufun İptali Davasında Taraflar Kimdir?
Tasarrufun İptali Davasında genel itibariyle üç taraf bulunur. Davacı olan taraf borcun alacaklısı olan kişidir. Davalı olan taraf ise bu borcun gerçek sahibi ve söz konusu malların devredildiği üçüncü kişidir. Peki Tasarrufun iptali davası açmadan önce nelere dikkat edilmelidir.
Tasarrufun İptali Davası Açmadan Önce Nelere Dikkat Edilmelidir?
Tasarrufun İptali davasında öncelikle alacaklı ve borçlu arasında gerçek bir borç ilişkinin olması şarttır. Bu şartın sebebi dava konusu olacak malı iyi niyetli olarak satın alan üçüncü kişiyi korumaktır. Bu nedenle dava konusu olan alacak için icra takibinin yapılmış ve bu takibin kesinleşmiş olması gerekmektedir. Ayrıca borçlu hakkında geçerli bir aciz vesikası da bulunması zorunlu dava şartlarındandır.
Aciz Vesikası Nedir? Nasıl Alınır?
Aciz vesikası borçlunun tüm malvarlıklarının değerinin borcunu karşılamaması durumunda alacaklıya verilen hukuki bir belgedir. Alacaklının aciz vesikası alabilmesi için öncelikle borçlu hakkında bir icra takibi başlatmış olması gerekir. Kesinleşen ve kanunen ispatlanan borç için borçlunun malvarlığının söz konusu borca yetmemesi durumunda icra dairesi tarafından aciz vesikası düzenlenerek bir nüshası borçluya bir nüshası da alacaklıya verilir. Aciz vesikası olduğu süre boyunca borçlunun edinmiş (edinecek) olduğu tüm mallar, borcu karşılayıncaya kadar haczedilerek paraya çevrilir.
Tasarrufun İptali Davası Ne Zaman Açılır? Zamanaşımı Süresi Nedir?
Tasarrufun iptali davası açılabilmesi için söz konusu borcun, yapılan hukuki işlemden önce doğmuş olması gerekmektedir. Örneğin; 01.06.2020 tarihinde üçüncü kişiye gerçekleştirilen bir hukuki işlem için tasarrufun iptali davası açılabilmesi için dava konusu olacak alacağın 01.06.2020 tarihinden önce doğması gerekir.
Tasarrufun iptali davasında zaman aşımı süreleri ise farklılık göstermektedir. Mesela İİK 278’de yer alan karşılıksız devirleri konu alan tasarrufların iptalinde dava açma süresi 2 yıl iken, İİK 280’de yer alan borçlunun zarar verme kastıyla hareket etmesi durumunda dava açma süresi 5 yıldır. Açılacak dava çeşidi bu süreleri belirlemedeki ana faktörü oluşturur.
Tasarrufun İptali Davasında Hangi Mahkeme Görevlidir?
Tasarrufun iptali davalarında yetkili mahkeme hukuk mahkemeleridir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Madde 6’ya genel yetkili mahkeme davalının dava tarihindeki yerleşim yerindeki mahkemedir. Tasarrufun iptali davalarında en az iki davalı bulunmaktadır. Borcun gerçek sahibi ve borçlunun mallarını devir yaptığı üçüncü kişi. Davalıların yerleşim yerlerinin farklı olması durumunda davalılardan herhangi birisinin yerleşim yerindeki hukuk mahkemesi yetkilidir.
Hukuk Davaları Hakkındaki Hukuki Sorumluluk?
Yukarıda yazılan bilgiler bilgilendirme amaçlı olup, hukuk davaları kişinin kendi taleplerine göre ilerleyen ve sorumluluğu da kişinin kendisine ait olduğu davalardır. Hukuk davaları usul ve esas olmak üzere iki yönden incelenir. Özellikle usulü eksikliklerin bulunması davanın esasına geçilmesini engelleyecek ve kişinin hak kaybı yaşamasına sebep olabilecek sakıncaları olabilmektedir. Yani haklı olduğumuz bir konuda yanlış yoldan hak aranması nedeniyle hakkını elde edememe durumları söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle hukuki davalarda işinin uzmanı kişilere danışmak, hukukçulardan yardım almak büyük önem arz etmektedir.
