Tam Yargı Davası, idare tarafından yapılan hukuka aykırı bir işlemin, eylemin veya bir ihmal sebebi ile zarara uğrayan kişilerin idareden tazminat talep etme hakları bulunmaktadır. İdari merciler tarafından yapılan bir işlem veya eylem sebebiyle zarara uğrayan kişilerin idare aleyhine açtığı bu tazminat davasına tam yargı davası denilmektedir. Tesis edilen idari işlem veya eylem neden iile zarara uğrayan kişi açacağı tam yargı davası ile hem maddi hem de manevi tazminat talebinde bulunabilme hakkına sahiptir. Yargı davası özel hukuk alanında yer alan tazminat ve alacak davaları arasında yer almaktadır. Yani dava genel hükümler değil idari hukukunda bu dava için öngörülen özel hükümler uygulanmakta ve idari yargı yolunda uygulanan yargılama usulü uygulanmaktadır. İdare Hukukunda hukuka aykırı işlem veya eylem tesis eden idarenin iki tür hukuki sorumluluğu gündeme gelmektedir.
İdarenin özel hukuk hükümleri kapsamında yapmış olduğu sözleşmelerden kaynaklı olarak özel hukuk sorumluluğu bulunmaktadır. İdarenin özel hukuk alanında yaptığı sözleşmeler kapsamında tesis edilen işlem ve eylemlere karşı tam yargı davası açılamamaktadır.
İdarenin yine idare hukuku hükümleri kapsamında yapmış olduğu sözleşmeler, eylemler ve işlemlerden dolayı kamu hukuku sorumluluğu da bulunmaktadır. İdarenin idare hukuku hükümleri kapsamında kişiler aleyhine tesis ettiği işlem veya eylemler neden ile hakları ihlal edilenler idare aleyhine maddi ve manevi tazminat taleplerini içerir dava açabilirler.
Ancak idarenin idare hukuku alanındaki sorumluluğu ik şekilde ele alınmaktadır. İdarenin kişiler aleyhine tesis ettiği işlem veya eylemlerden doğan hukuki sorumluluğu hizmet kusuru ve kusursuz sorumluluk olmak üzere iki şekilde değerlendirilmektedir.
Tam Yargı Davası Ne Demek?
Tam yargı davası, yukarıda da belirttiğimiz gibi davalar idare tarafından idare hukuku alanında tesis edilen işlem veya eylemler nedeni ile zarara uğrayan kişilerin açabileceği maddi manevi tazminat davasıdır. Tam yargı eğer idari işlemlerden kaynaklı olarak meydana gelen bir zararın tazmini için açılacak ise iptal davası ile birlikte de açılabilmektedir. Bunun yanı sıra iptal davası eğer kesinleşmiş ise yine bu davadan bağımsız olarak da tam yargı davası açılabilmektedir.
İdare hukuku kapsamında açılacak olan tam yargı davası zararların giderilmesi için açılan bir dava çeşididir. Kişilerin tesis edilen idari işlemler nedeni ile mallarına ve parasal varlıklarının zarar görmesi halinde açılan davalardır. yargı ile kişilerin ileri sürebileceği tazminat talepleri çeşitli şekillerde ileri sürülebilmekte olup kişiler 4 faklı şekilde uğradıkları maddi zararlara ilişkin taleplerini tam yargı davasına konu edebilmektedirler. Bunlar,
- Tazminat davası niteliğinde açılan davalar
- İstirdat davası niteliğinde açılan davalar
- Vergi davası niteliğindeki davalar
- İdari sözleşmelerden doğan davalar
Tam Yargı Davaları Ne Kadar Sürer?
Davalar 2019 yılından beri hedef süre uygulaması kapsamında görülen davalar içerisinde yer almaktadır. Bunun için de idare mahkemesinde açılmış olan bir dava hedef süre içerisinde 1 yıl içinde sonuçlanmalıdır. Ancak mahkemelerde yaşanan yoğunluk sebebi ile maalesef ki mahkemece belirlenen bu hedef süreye tam olarak uyulmamakta ve davanın sonuçlanma süresi 1 yılı da aşabilmektedir.
Tam Yargı Davası Hangi Mahkemeye Açılır?
Davalara bakmakla görevli olan mahkemeler idari yargılama usulü kanunu ile belirlenmiştir. Buna göre İdare Mahkemesi, Vergi Mahkemesi, Bölge İdare Mahkemesi ve Danıştay davalar için görevli olan mahkemeler arasında yer almaktadır. Ancak idare ve vergi mahkemelerinden açılan tam yargı davalarına karşı istinaf yoluna başvuru yolunun açık tutulduğu hallerde istinaf başvurusunun Bölge İdare Mahkemesi’ne yapılması gerekmektedir. Aynı şekilde de temyiz başvuru yolunun açık olduğu durumlarda da temyiz başvurusunun Danıştay’a yapılması gerekmektedir. Google haritalardan adresimize bakabilirsiniz.
