Meşru Müdafaa Nedir?
Meşru Müdafaa Nedir? Günlük yaşamda karşılaşılan anlaşmazlıklar neticesinde kişilerde oluşan zararlar hukukun konusu olabilmektedir. Bizde yazımızda meşru müdafaa nedir? Bunu ele alacağız.
Meşru müdafaa nedir? Pek çok kimsenin merak ettiği konulardan biridir. Kişilerin birbirine karşı tutumları ve verdiği zararların hukuk sisteminde belli yaptırımları bulunmaktadır. Kişiler arasında yaşanan olaylarda, kişilerin birbirlerine ya da eşyalara verdikleri zararların hukuken tazmini açısından olayın niteliği nasıl meydana geldiği oldukça önemlidir. Bu yüzden birçok anlaşmazlığın çözümünde hukuk literatürüne girmiş birçok terim bulunmaktadır. Karşılaşılan olayların niteliğine göre değerlendirmeler yapılmaktadır. Bu terimlerden biri olan meşru müdafaa nedir? Bu konu başlığını ele alalım.
Meşru Müdafaa Nedir?
Meşru müdafaa diğer adıyla meşru savunma tanım itibariyle kendisine veya başkasına yönelmiş haksız yere gerçekleştirilen bir saldırıya karşı planlanmadan o anki durum ve imkânlarla ekstrası olmayan ve saldırı ile orantılı bir şekilde saldırıyı engellemek için ansızın işlenen fiildir.
Meşru müdafaa hali hukuk kararları açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Çünkü meşru müdafaa hukuka uygunluk nedenlerinden biridir. Bu yüzden meşru müdafaa ile kendini savunan kimselere suç isnat edilmez. Bir kişinin meşru müdafaa kapsamında işlediği bir süç söz konusu ise bu kişi meşru müdafaa kapsamında bu suçu işlemiş olduğundan bu suçtan ceza almayacaktır. Meşru müdafaa hakkaniyet gereği zarara uğrayan kimseleri bir anlamda koruma altına alır. Adil yargılama gereği durum bu şekilde ele alınır. Fakat bir olaya meşru müdafaa diyebilmek için birtakım şartlar gerekir. Yazımızın devamında meşru müdafaa şartlarını ele alalım.
Meşru Müdafaa Şartları
Meşru müdafaa varlığının kabul edilebilmesi için Türk Ceza Kanununda aranan bütün şartların gerçekleşmiş olması gerekir. Türk Ceza Kanununda Meşru Müdafaa için öngörülen koşullar meydana gelen olayda gerçekleşmediyse bu olay nedeni ile işlenen suçta meşru müdafaa hükümleri uygulanmayacaktır ve bu nedenle de kişilerin ceza almaları söz konusu olacaktır.
Meşru müdafaa şartlarını maddeler halinde sıralayalım.
- Meşru savunma hali için bir saldırı olmalıdır.
- Kişiye ya da 3. Kişilere yönelen saldırının haksız olması gerekir.
- Saldırı meşru müdafaa ile korunabilecek bir hakka yönelik olmalıdır.
- Meşru müdafaa sayılabilmesi için saldırı ile savunma eş zamanlı olmalıdır.
- Yönelen haksız saldırı karşısında savunma zorunlu olmalıdır.
- Meşru savunma saldırana karşı yapılmalıdır.
- Haksız saldırı ile savunma orantılı olmalıdır
Tüm bu maddeler meydana gelen olayda meşru müdafaa hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağını belirlemektedi. Meşru müdafaa varlığı için gerekli şartlarından herhangi birinin gerçekleşmemesi durumunda olaya meşru müdafaa hükümleri uygulanmayacak olup ceza verilmesi söz konusu olacaktır. Meşru müdafaa halinin bazı durumlarda aşılması mümkündür. Olayın meydana geldiği sırada korku, panik ve endişe gibi duygularla hareket edilmesi maruz görülerek ilgili kişilere ceza verilmez. Olay değerlendirilirken failin içinde bulunduğu psikolojik ortam meşru müdafaa sınırını aşmada dikkate alınır. Hukukta meşru savunmada sınırın aşılması durumu olayı değerlendiren hâkimler tarafından dikkate alınır. Meşru müdafada sınırın aşılması durumunda da yine ceza verilmesi söz konusu olmaktadır. Meşru müdafaada sınırın aşılıp aşılmadığı hususu olayın meydana geliş koşulları göz önüne alınarak hâkim tarafından değerlendirilmektedir.
