İstanbul avukat ofisimiz olarak sizlerle kontratsız 5 yıllık ve 10 yıllık kiracılık hakları hakkında makale hazırladık ve sizlere sunmaktayız.
Evvela kiracılık hakları nedir?
Kiracılık hakları, kiraya veren ile kiracı arasındaki kira sözleşmesinin kiracıya tanıdığı haklardır. Kira sözleşmesi niteliği itibari ile her iki tarafa hak ve borç yükleyen iki taraflı bir sözleşmedir. Buna göre kiraya verenin kıraya verdiğini gereği gibi kiraya hazır ve uygun bir şekilde teslimi ile kiracının bunun karşılığında kullanım bedeli olarak kiraya verene bir bedel ödemesi gerekmektedir.
Kiracının Hakları nelerdir?
Kiraya veren sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli bir durumda teslim edilmesi ve sözleşme süresince bu durumda bulundurulmasını isteme hakkı bulunmaktadır.
Kiralanana zorunlu sigorta, vergi ve benzeri yükümlülüklerin yaptırılmasının istenmesi, ancak aksi kararlaştırılmamışsa buna kiraya verenin katlanması gerekmektedir.
Kiralananın kullanımı ile ilgili kendisi veya bir üçüncü kişi tarafından yapılan yan giderlerin kiraya veren tarafından karşılanmasını isteme hakkı.
Kiralanan önemli ayıpları ile teslimi halinde kiracı borçlu temerrüdüne ilişkin hükümlere başvurabilme hakkı.
Özellikle önemli ayıp hallerinde kiracının sözleşmeyi feshetme hakkı bulunmaktadır.
Kiraya verenin izni ile alt kira ilişkisi kurma hakkı.
Kira bedelinin belirlenmesi haricindeki hallerde, borçlu aleyhine sözleşmede değişiklik yapılamaması.
Genel olarak kiracının hakları yukarıda saydığımız gibi olmakla birlikte makalemize, 5 ve 10 yıllık kiracılık haklarından bahsederek devam edeceğiz.
5 yıllık kiracının hakları
Taraflarca anlaşmanın varlığına bakılmaksızın beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hakim tarafından tüketici fiyat endeksindeli on iki aylık aylık ortalamalara göre değişim oranı kiralananın durumu ve emsal bedelleri göz önünde bulundurularak hakkaniyete uygun bir biçimde belirlenir. Her beş yıldaki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değişir.
Buna göre beş yoldan uzun süreli kira sözleşmelerinde kira bedelinin tespiti hakim tarafından hakkaniyete uygun bir biçimde belirlenecektir.
Kontratsız kiracı hakları
Kira sözleşmesi herhangi bir şekil şartına sahip değildir. Öyle ki kira sözleşmesi yazılı bir şekilde yapılmak zorunda değildir. Kira sözleşmesinin kontrat şeklinde yapılması ispat kolaylığı sağlamaktadır.
Tarafların aralarında çıkacak uyuşmazlıklarda ispat kolaylığı açısından yazılı yapılması her iki taraf için de mantıklı olacaktır.
Kira sözleşmelerinin herhangi bir şekil şartı olmaması nedeni ile kontratsız sözleşme olsa bile bahse konu kira sözleşmesinin geçerliliğini etkilememektedir.
10 yıllık kiracının hakları
On yılı aşan kira sözleşmeleri sonunda kiraya veren, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin kira sözleşmesini sona erdirebilir.
Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde, kiracı her zaman kiraya veren ise kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sonra erdirebilir.
